Hoe een gewezen slachtoffer van mensenhandel nu zelf Nigeriaanse meisjes uit de seksindustrie in Italië begeleidt en probeert te redden.

Mensenhandel is de uitbuiting van mensen om er geld mee te verdienen. Het is een vorm van moderne slavernij. De uitbuiting kan seksueel zijn – in de prostitutie bijvoorbeeld – of economisch: in de bouwsector, in de horeca of als huishoudhulp. Mensenhandel is niet hetzelfde als mensensmokkel. Bij mensensmokkel wordt geld verdiend door mensen illegaal een grens over te helpen. Zowel mensenhandel als mensensmokkel zijn strafbaar.

Definitie van mensenhandel

het Strafwetboek definieert mensenhandel als: de werving, het vervoer, de overbrenging, de huisvesting, de opvang van een persoon, het nemen of de overdracht van de controle over hem teneinde deze persoon uit te buiten.

De zogenaamde sectoren van uitbuiting zijn limitatief opgesomd:

• uitbuiting van prostitutie of andere vormen van seksuele uitbuiting
• uitbuiting in de bedelarij
• werk of diensten in omstandigheden die in strijd zijn met de menselijke waardigheid
• wegnemen van organen of van menselijk lichaamsmateriaal
• verplichten om een misdaad of wanbedrijf te plegen (in sommige gevallen van diefstallen of drugstrafiek bijvoorbeeld)

Princess Okokon

“Princess Okokon woonde in de Akwe Ibom provincie in Nigeria. (Deze provincie / staat ligt in het zuiden van Nigeria en is heel rijk aan gas en aardolie. Ondanks de enorme olie-inkomsten leeft de bevolking in Akwa Ibom grotendeels in grote armoede als gevolg van jaren van systematische corruptie waardoor de inkomsten  niet tot bij de bevolking raken.)  Princess Inyang Okokon was één van de beste koks in de regio waar ze woonde. Ze had er een eigen restaurant, een restaurant met een heel traditionele keuken. Ze kreeg mensen van over heel Nigeria over de vloer die bij haar kwamen eten. Op een bepaalde dag leerde ze Lovely kennen. Het was een mooi opgemaakte, heel mooi geklede dame. Ze stelde haar op een bepaald moment voor Nigeria te verlaten om naar Europa te trekken, om in Europa als kok te gaan werken, want Princess zou er zeker, met haar vakkennis, haar kookkunsten een heel mooi loon verdienen. Het was voor Princess echt de economische buitenkans van haar leven.

En wat gebeurde er toen je in Italië aankwam (1999)?

Eerst vloog ik naar Londen en de mensenhandelaars in Londen brachten me naar Turijn waar ze me onder brachten in een huis van één van de grotere mensenhandelaars die in Turijn actief is. Princess was zich nog van niks bewust. Ik leerde daar vier, vijf meisjes kennen die er aan het wachten waren op hun ‘Madame’ die hen zou kopen. (Een ‘Madame’ is in de mensenhandel een dame die mensen opkoopt voor een bepaald bedrag, bij wijze van spreken eigenaar wordt van deze persoon en deze vervolgens dwingt om haar een veel hoger bedrag terug te betalen. Heel vaak via prostitutie). De eerste keer dat ik me realiseerde wat er aan de hand was, was toen ik de meisjes hielp bij het opruimen van het huis. Ze lachten om het feit dat ik dacht om een meid te worden. Ze vertelden me dat ze allemaal met een enorme schuld opgezadeld zaten en dat iedereen in de prostitutie zou eindigen. Twee dames kwamen langs om een meisje te kopen en de eigenares van het huis koos onder meer mij als een van de beste meisjes.

Dus, je werd dus eigenlijk te koop aangeboden als prostitué aan een dame.

“Ja, dat was zo. De dame betaalde 13000 euro dollar voor me en liet me duidelijk verstaan dat ik haar een schuld van 50000 dollar terug moest betalen.”

Wat was jouw reactie op dat moment.

“Ik had toen voor mezelf uitgemaakt dat ik niet als prostitué zou werken, maar ik kon nergens heen en ik kon er met niemand over spreken. Ik verstopte me, was constant aan het wenen en vroeg God of dit het werk was waarvoor ik naar Italië was gekomen. Maar de eigenares begon mij te slaan, met haar schoenen, met de hoge hakken van haar schoenen sloeg ze me op het hoofd, tot bloedens toe, mijn hoofd diende gehecht te worden in het ziekenhuis, ze startte mijn lichaam te mutileren met scheermesjes, verzamelde het bloed en dreigde er mee het naar mijn moeder op te sturen en mij en mijn kinderen in Nigeria om het leven te brengen. Ik was dus doodsbang. Ik zat vast, had geen uitweg, dus ik belandde net als alle anderen in de seksindustrie, en moest op straat als seksslavin aan het werk.”

De eerste nacht was verschrikkelijk, ik was doodsbang om in een wagen te stappen, ik heb de hele nacht geweend. Het werk was dan ook gevaarlijk, want de meeste mannen hadden het echt niet hoog op met de meisjes. Soms werd ik ruw, en brutaal behandeld.

17 jaar nadat jij zelf in Turijn bent aangekomen, hebben duizenden andere meisjes uit Nigeria dezelfde gruwelijkheden meegemaakt. Jij werkt met hen. Wat zijn hun verhalen?

De mensenhandelaars verzamelen allemaal een groep mensen om zich heen, die ze opleiden, trainen om het werk voor hen te doen, in de rurale afgelegen regio’s in Nigeria, ze gebruiken ex slachtoffers van deze mensenhandel die in Italië aan het werk zijn geweest.  Die keren overladen met geld, wagens, sjieke kledij terug naar Nigeria en worden daar als voorbeelden uitgespeeld. En dit overtuigt natuurlijk de nieuwe meisjes die naar Italië komen. Maar er is een wezenlijk verschil tussen de meisjes die nu overkomen naar Italië en de meisjes die in de jaren 90 of de beginjaren 2000 naar Italië kwamen. Het valt op dat het nu meestal om minderjarige meisjes gaat.

De vluchtelingencrisis heeft dit fenomeen gevoed, niet?

Ja, de mensenhandelaars hebben gebruik gemaakt van de landen in oorlog om er met hun slachtoffers te passeren. In al van deze landen hebben zij hun connecties om uiteindelijk via Libië de Europese grens te bereiken, de grensbewaking is niet waterdicht en zo komen veel meisjes met maffiose Italiaanse boten aan in Italië. Het is duidelijk dat corruptie is één van de redenen waarom de stroom van meisjes blijft aanhouden. 

Het lijkt een uitmuntend goed georganiseerde handel. Welke hulp is er beschikbaar voor deze meisjes eenmaal zij in Italië aankomen? Jij probeert hen te helpen, met een organisatie die je zelf hebt opgezet. Maar hoe gemakkelijk is het voor jou om hen te vinden en hoe kunnen de meisjes jou vinden?

We trekken er twee keer in de week op uit om de meisjes die in de straten lopen, tippelen, aan te spreken, te adviseren en hen bewust te laten worden van hun situatie. We nodigen hen uit om naar ons kantoor te komen. We onderhouden nauw contact met een bedrijf dat aanleunt bij de migratiediensten en dat hen een pas kan bezorgen die hen toelaat in Italië te blijven. In italië bestaat er immers een wet die alle mensen die het slachtoffer zijn van mensensmokkel, een verblijfsvergunning biedt als zij hun smokkelaars aangeven, we bieden deze vrouwen, meisjes een verblijf, we sturen hen naar school, en kijken uit voor hen naar mogelijke tewerkstelling, zodat ze zelfstandig kunnen gaan leven. Het probleem waar we nu mee te kampen hebben is het feit dat het ministerie van Vrouwenzaken in Italië die het programma financieel ondersteunt, stopt met haar financiering. Probleem is dat we nu echt niet weten waarheen met de slachtoffers inzake opvang. Dit is zeker het geval in de regio Piëmonte. We weten niet langer hoe wij zorg kunnen dragen voor de meisjes in de vluchthuizen, we weten niet waarheen we hen alsnog kunnen brengen, ik vrees dat wij de shelters moeten sluiten en dit voor een periode van 3 jaar tot we een nieuwe aanvraag hebben ingediend. En dan wachten. De mensenhandelaars zullen ondertussen heel blij zijn et dit nieuws.

Nu voor jou persoonlijk, je slaagde erin om uit te prostitutie te raken, je ontmoette je man, jullie zijn getrouwd. Zo wat gebeurde er dan, want je hebt ook drie kinderen in Nigeria die je achterliet in de hoop hier een beter leven op te bouwen. Was er een mogelijkheid om hen over te laten komen?

Toen ik Italië aankwam, leerde ik inderdaad mijn man Alberto kennen. Hij was een van de twee mannen die ik wel vaker zag en die ik ook enigszins kon appreciëren. Hij was alleen en overtuigde me om es voor een weekend met hem naar zee te gaan. Daarna zijn we elkaar ook vaker beginnen zien. Het was voor Alberto inmiddels snel duidelijk geworden dar er iets niet klopte. Toen het ook voor hem helemaal duidelijk was dat ik als seksslavin aan het werk was en  overleefde, begon het koppel vaker in het geheim af te spreken om geld in te zamelen om haar schuld zo snel mogelijk af te betalen, want eens haar schuld afbetaald zou zijn, dan zou ze vrij zijn. Het koppel trouwde in 2005.

Zo wat gebeurde er dan, want je hebt ook drie kinderen in Nigeria die je achterliet in de hoop hier een beter leven op te bouwen. Was er een mogelijkheid om hen over te laten komen?

na 5 jaar in Italië ben ik teruggekeerd om een visum aan te vragen voor mijn zoon. Hij is nu bij mij en gaat hier in Italië naar school, later heb ik een visum aangevraagd voor één van mijn dochters, die nu als verpleegassistente in een ziekenhuis .

Hoe voelt het om van dat jonge naïeve en bedrogen meisje tot een situatie te komen dat je je gezin rondom je hebt en meisjes helpt die net als jij het slachtoffer zijn geworden van mensenhandel.

De vrouwen die ik nu leer kennen beschouw ik als mijn familie, Ik probeer zo veel mogelijk te doen met mijn team, maar het is niet gemakkelijk om iedereen te helpen. Ik ben zo blij iedere keer als ik een meisje heb kunnen helpen, weet dat ze op eigen benen kan staan en niet terugkeert naar de prostitutie, of geen lid wordt van de groep van mensenhandelaars, want de mensenhandelaars leren de meisjes dat ze na het afbetalen van hun schulden zelf ook mensenhandelaar kunnen worden, zelf ook ‘Madame’ kunnen worden. Mijn werk bestaat er eigenlijk uit om het netwerk tussen de meisjes en de mensenhandelaars te verbreken.

Sex trafficking in Nigeria | DW Documentary - YouTube

Eénmaal ze de prostitutie zelf was ontvlucht, richtte Princess de vereniging PIAM (Project for the Integration and Welcoming of Immigrants) op waarmee zij meisjes en vrouwen die net als zij het slachtoffer werden van mensenhandel uit de prostitutie wil halen.

PIAM (Project voor de Integratie en het Onthaal van Immigranten)

PIAM (Project voor de Integratie en het Onthaal van Immigranten) is een seculiere vereniging, gevestigd in Asti, die bestaat uit Italiaanse en allochtone sociale werkers. Sinds 2000 zijn haar activiteiten gericht op de sociale integratie van vrouwelijke slachtoffers van mensenhandel en op immigratiekwesties.

Sinds 2011 beheert Piam ook huisvestings- en integratieprojecten voor asielzoekers en vluchtelingen (voormalig SPRAR-programma), ter bevordering van de belangrijkste factoren die de inburgering bevorderen: het recht op burgerschap, huisvesting, gezondheid, onderwijs, ouderschap, socialiteit en onafhankelijkheid. En niet in de laatste plaats het recht om te dromen van een beter leven.

De strijd tegen de mensenhandel

De omvang van het probleem en de operationele aanpak van PIAM

Piemonte is een van de regio's met het grootste aantal meisjes dat tot straatprostitutie wordt gedwongen. De stad Asti vormt in dit opzicht helaas geen uitzondering: de laatste jaren is het aantal prostituees in de straten van de stad, waaronder veel minderjarigen, met 25% toegenomen. De meeste zijn Nigeriaans, maar er zijn ook Albanese, Roemeense en Oekraïense meisjes. Elk van hen vertegenwoordigt een winst van 35 tot 50 duizend euro voor de criminele netwerken van uitbuiters.

PIAM strijdt al bijna 20 jaar om deze meisjes een andere toekomst te bieden, zonder te stigmatiseren of te discrimineren.

In de eerste plaats bieden wij via de straateenheid gratis gezondheidszorg aan, gericht op de preventie van AIDS en andere seksueel overdraagbare infecties. Deze aanpak stelt ons in staat een goede vertrouwensrelatie met de betrokken vrouwen op te bouwen, waardoor wij hen vervolgens de mogelijkheid kunnen bieden de straat te verlaten en een normaal leven te beginnen, met de steun van de sociale diensten. Maar bovenal zorgt het ervoor dat, wanneer een vrouw haar leven wil veranderen, zij geen verwaarloosde ziektes met zich meedraagt die op de een of andere manier haar toekomst kunnen beïnvloeden. In veel gevallen is een behandeling des te doorslaggevender en doeltreffender wanneer zij op het juiste moment komt, terwijl de gevolgen van een reeds lang bestaande aandoening zeer invaliderend kunnen zijn voor de getroffen vrouw.

Ook bieden wij luister-, opvang- en integratieruimten en werken wij actief samen met politie en justitie om de criminaliteit die met uitbuiting gepaard gaat, te bestrijden.

Dankzij het voortdurende werk van ons multi-etnisch en multidisciplinair team begeleiden wij slachtoffers van mensenhandel die ervoor kiezen zich te bevrijden van hun uitbuiters, langs een weg die begint met de activering van het programma dat hen in staat stelt hun rechtspositie in Italië te regulariseren en dat vervolgens wordt uitgewerkt in een op maat gesneden project dat rekening houdt met de cultuur van herkomst, de persoonlijke geschiedenis en de individuele capaciteiten van elk meisje, teneinde hun integratie en arbeidsbemiddeling te bevorderen, maar ook om geletterdheid en de psychologische uitwerking van hun persoonlijke lijdensweg te garanderen.

Allemaal met een duidelijke missie: alle vrouwen die betrokken zijn bij de prostitutiewereld in staat stellen hun leven terug op te pakken, zonder gedwongen te worden hun lichaam te verkopen.

Hoe wij werken

Straathoekwerk

De belangrijkste missie van PIAM is het ondersteunen van slachtoffers van mensenhandel, in het bijzonder diegenen die in de prostitutie worden uitgebuit. Op straat ontmoeten we verschillende soorten vrouwen, zij die gedwongen worden zich te prostitueren en zij die dit vrijwillig doen. Wij stigmatiseren of discrimineren niet. In Italië is prostitutie legaal, uitbuiting is tegen de wet.

Op straat bieden wij gezondheidszorg aan alle vrouwen in de prostitutie, vooral om AIDS en seksueel overdraagbare infecties te voorkomen. Gezondheidszorg is de eerste stap om een goede vertrouwensrelatie op te bouwen met vrouwen die in de prostitutie werkzaam zijn en hen vervolgens de mogelijkheid te bieden de straat te verlaten en een normaal leven te beginnen met de steun van de sociale diensten. Als een vrouw in de prostitutie een ziekte oploopt, is het achteraf, zelfs als zij besluit om er uit te stappen, niet zeker dat zij nog op tijd is om doeltreffend behandeld te worden. Deze situatie kan haar toekomst sterk beïnvloeden.

Wij zetten ons in om alle vrouwen in de prostitutie te helpen om een waardig leven te leiden zonder gedwongen te worden hun lichaam te verkopen.

Programma's voor sociale bescherming

Sociale bescherming is een van de fundamentele voorwaarden voor meisjes die besluiten uit uitbuitingssituaties te stappen, om een weg van werkelijke integratie in te slaan die gericht is op individuele autonomie en de opbouw van hun toekomst die losstaat van hun uitbuitingsverleden. PIAM heeft een aantal opvanghuizen ingericht voor vrouwen die kiezen om te stoppen met het leven als seksslavin . Naast basisbehoeften zoals voedsel en onderdak worden activiteiten georganiseerd om praktische en taalvaardigheden op te bouwen. Zo bouwen deze meisjes tijdens hun traject voor sociale bescherming beroepsvaardigheden aan die later ook in andere gebieden kunnen worden gebruikt. Dit is fundamenteel om een terugkeer naar het uitbuitingsnetwerk te voorkomen.

Advies tegen mensenhandel

Bij PIAM bieden wij advies tegen mensenhandel aan om slachtoffers van mensenhandel te identificeren en om degenen die besluiten uit de prostitutie en uitbuiting te stappen, te ondersteunen. Dit gebeurt via het werk van bemiddelaars tegen mensenhandel, die met hun jarenlange ervaring nu experts zijn in het herkennen en identificeren van uitbuitingssituaties, en gesprekken voeren in opvangcentra voor vluchtelingen in samenwerking met externe diensten.

Werk?

Met het oog op het opbouwen van een toekomstproject dat gebaseerd is op het verwerven van technische vaardigheden die in de arbeidswereld kunnen worden gebruikt, bevordert PIAM de integratie van meisjes die in beschermingsprogramma's zijn opgenomen in opleidingscursussen gericht op tewerkstelling. Met de steun van de Italiaanse VDAB worden stages in verschillende bedrijven in de omgeving bevorderd, om de meisjes wegwijs te maken in de wereld van het werk en werkervaring op te doen.

Andere activiteiten in Italië

PIAM werkt ook samen met verschillende Italiaanse Territoriale Commissies, zoals de Commissie van Turijn en Genua, om de slachtoffers van mensenhandel onder de vluchtelingen te identificeren en hen toegang te geven tot speciale programma's voor bescherming en sociale integratie, in samenwerking met Regio Piemonte en andere plaatselijke gemeenten.

PIAM werkt ook samen met de nationale dienst tegen mensenhandel die luistert naar en noodhulp verleent aan de slachtoffers via een gratis telefoonnummer

Ook actief buiten Italië

Sinds 2014 werkt het samen met nationale SAI (ex- SPRAR / SIPROIMI) projecten om vluchtelingen en asielzoekers uit verschillende landen te helpen die de route van Libië passeren om Italië binnen te komen, zowel gezinnen als alleenstaanden.

De culturele bemiddelaars tegen mensenhandel van PIAM willen met hun expertise graag collega's opleiden en werken actief samen met journalisten in verschillende landen om de nodige informatie voor potentiële slachtoffers te verspreiden, zodat zij op de hoogte zijn van de trucs van mensenhandelaars over de hele de wereld. PIAM heeft bijvoorbeeld bijgedragen tot de verspreiding van de herroeping door de Oba van Benin van de "Juju"-eed die door mensenhandelaars wordt gebruikt om hun slachtoffers te controleren en tot slaaf te maken. (Wie de Juju-eed zweert, belooft trouw te blijven, aan de “mensensmokkelaars’. Zo niet, zullen de persoon of zijn/haar familie ernstige zaken overkomen (ziektes, overlijdens, ….)

De bevrijde vrouwen in Nigeria

De Bevrijde Vrouwen Collectief in Uyo (stad in de provincie Akwe Ibom)  werd in 2020 opgericht door Prinses Inyang Okokon. En na slechts een jaar van activiteit, breidde ze uit naar andere regio's (Edo State en Lagos State in Nigeria).

Het doel van deze samenwerking is om vrouwen te helpen bij het opstarten van een eigen activiteit, teneinde zelfstandig te kunnen leven. Zij helpt hen met micro-financiering, kleine leningen van 100.000 tot 200.000 Naira (+/- 250 – 500 €) voor het opzetten van een kleine handel en om zo hun kinderen een opleiding te kunnen laten volgen op school in plaats van via smokkelaars naar Europa te migreren, bijvoorbeeld door het betalen van hun examengeld. Ze helpt ook jonge vrouwen die willen deelnemen aan een beroepsopleiding en helpt hen hun kosten te betalen voor beroepscertificaten.

Het Collectief helpt ook actief weeskinderen door boeken en ander schoolmateriaal te kopen of rechtstreeks te betalen voor schoolgeld.

Sinds 2020 heeft de Liberated Women Cooperative het volgende kunnen doen

55 vrouwen in de staat Akwa Ibom - Uyo

25 vrouwen in de staat Edo - Benin City

30 vrouwen in Lagos Stad