Oeganda:

Oeganda in Oost-Afrika werd in 1894 een Brits protectoraat. In feite heerste de Britten over vijf inlandse koninkrijken waarvan Buganda met als hoofdstad Kampala het belangrijkste was.
In 1962 werd Oeganda onafhankelijk. De traditionele koning van Kampala werd staatshoofd, Milton Obote werd via verkiezingen eerste minister. In 1966 werd de koning afgezet en Obote werd president. Toen het parlement een onderzoek instelde naar goudsmokkel waarbij de president zou betrokken zijn, schafte Obote het parlement af en regeerde als een dictator.
In 1971 werd Obote afgezet door een staatsgreep van generaal Idi Amin. Obote vluchtte naar Tanzania.
Al snel ontpopte Idi Amin zich tot een wrede dictator. Ogandezen van Indische afkomst werden uit het land gezet. Amin orgeniseeerde bloedige zuiveringen in het leger waarvan vooral soldaten van dezelfde stam als Obote het slachtoffer waren. Sommige van zijn eigen ministers en generaals werden vermoord evenals de anglicaanse aartsbisschop en de rector van de universiteit. Amin steunde op het leger dat grotendeels uit stamgenoten van hem en huurlingen uit Zuid-Soedan bestond. In 1978 deed het Oegandese leger een inval in Tanzania. Vanuit Tanzania volgde begin 1979 een tegenaanval die Amin ten val bracht. Amin vluchtte naar het buitenland; hij zou in 2003 in Saudië-Arabië sterven. Zijn bewind had aan 300.000 mensen het leven gekost.
Tanzania bracht Obote weer aan de macht. In 1980 werd Obote officieel tot president verkozen, maar in binnen- en buitenland waren er klachten van vervalsing van de stembusuitslagen. Een deel van het leger waaronder Yoweri Museveni kwam in opstand. Ze voerden een guerilla gesteund door Rwandese bannelingen o.l.v. Paul Kagame. In 1983 probeerde Obote de opstand bloedig te onderdrukken, maar de rebellen wonnen aan invloed en in 1985 vluchtte Obote naar het buitenland. Omdat hij in Tanzania niet meer welkom was zocht hij asiel in Zambia. Hij stierf er in 2005.
Sinds 1985 is Yoweri Museveni aan de macht. Museveni was al militair onder het eerste presidentschap van Obote en vluchtte met hem in 1979 naar Tanzania. Onder het tweede presidentschap van Obote was Museveni tegen zijn dictatuur in opstand gekomen.
Toen Museveni aan de macht kwam leidde dat tot een opstand van de Acholi in Noord-Oeganda. De Acholi steunden immers hun stamgenoot Tito Okello, de premier onder Obote.
Vanaf 1986 woedde weer een guerilla-oorlog. De vroegerer rebellen van Museveni vormden nu het Oegandese leger. De nieuwe rebellen noemden zich Lord’s Resistance Army of het Verzetsleger van de Heer. Dat verzetsleger werd bijna verslagen, maar in 1995 verzamelde Joseph Kony de resten van de verzetsgroepen en vulde ze aan met kindsoldaten. Die kindsoldaten werden gedwongen gerecruteerd en werden tot de grootste wreedheden gedwongen, ook tegenover hun eigen familie. Meerdere pogingen om aan het Verzetsleger van de Heer een einde te maken mislukten, ondanks de steun van Afrikaanse landen en de Verenigde Staten aan het Oegandese leger. Uiteindelijk trok het Verzetsleger van de Heer zich in Zuid-Soedan terug. Sinds 2013 is het in Noord-Oeganda relatief rustig, maar het Verzetsleger van de Heer is nog altijd actief in Noordoost- Congo, Zuid-Soedan en de Centraal Afrikaanse Republiek.  

Victor Ochen is geboren in 1981 als 10e kind uit een gezin met 10 kinderen in het Lira District in Oeganda (zijn familie behoort tot de Lango bevolkingsgroep) in het afgelegen en onbekende dorp Abia. Ochen groeide op tijdens het bloedige conflict tussen het verzetsleger van de Heer onder leiding van Joseph Kony (LRA – Lord Resistance Army), de Karomjong (Nomadische veehandelaars die brutale veediefstallen pleegden). Het conflict woedde ruim 20 jaar over het Noorden van Oeganda.

Ochen bracht zijn volledige jeugd door in een wereld vol ellende. Hij werd geboren in 1981, het jaar nadat Dictator Iddi Amin was afgezet en het land geteisterd werd door een reeks van guerrilla-oorlogen tussen verschillende bevolkingsgroepen. Eenentwintig jaar lang groeide Victor Ochen op te midden van deze oorlog en was hij getuige van allerlei vormen van geweld en mensenrechtenschendingen.

Vanaf zijn zesde brengt Victor de nachten vaak door in het bos nabij scholen en dorpen waar hij woonde uit vrees voor aanvallen en ontvoeringen door het verzetsleger van Joseph Kony en de Karomjong in het dorp waar hij woonde. Dit gebeurde heel regelmatig in 1987 – 1988, en dan af en toe in de komende periode van 15 jaar. Het conflict met het verzetslegers verergerde alleen maar en leidde ertoe dat het geboortedorp en het huis van de familie van Ochen werd afgebrand. Alle bezittingen werden geplunderd en veel dorpelingen werden uitgemoord. Na deze aanval op het dorp beslisten zijn ouders om met het gezin te verhuizen naar een kamp voor inheemse vluchtelingen in de stad Lira. De levensomstandigheden waren er precair. Er was een niet ophoudende dagelijkse strijd om te overleven. In hun poging om de familie te helpen, legde Victor dagelijks, samen met zijn broers en zussen, blootsvoets, en op gevaar voor de persoonlijke veiligheid, kilometers af op zoek naar water en voedsel. Na een kort verblijf in het kamp keerde de familie terug naar het dorp.

Ochen groeide dus op te midden van extreme armoede en leefde zeven jaar lang op één maaltijd per dag omdat er gewoon geen middelen waren om eten te kopen, laat staan kleren... Maar het leven in deze extreme omstandigheden hebben Victor Ochen ook gevormd tot wie hij vandaag is. Opgroeiend in een wereld van geweld heeft hij de weg van de geweldloosheid gekozen (Hij beloofde zijn moeder nooit een wapen te dragen), de weg van dialoog en de vrede.

Schoollopen was niet evident. Victor startte in het eerste leerjaar maar raakte door de gedwongen verhuis niet verder dan het tweede leerjaar. Daarna volgde een periode van 4 jaar niet naar school gaan. Toen dit uiteindelijk wel weer kon sloeg hij een aantal klassen over om meteen in het vijfde leerjaar van start te gaan, dit tegen het advies van zijn moeder en de leerkrachten. Hij slaagde er evenwel in om de achterstand goed te maken. Hij verhuisde met zijn oudere zus naar het Apac district (zie kaartje) en slaagde erin zijn lagere school af te werken.

De extreme armoede bedreigde zijn droom om verder te studeren, er was gewoon geen geld. Daarom besloot hij om houtskool te branden, kapte massa’s bomen om het schoolgeld te kunnen betalen voor de school in Lira waar hij toegang kreeg.

Terwijl hij studeerde aan het college in Lira vond hij werk bij Radio Lira. Hij begon er als schoonmaker, nam daarna de verantwoordelijkheid van receptionist op zich, om uiteindelijk een gospel programma te presenteren. Met het loon dat hij verdiende kon hij zijn schoolgeld en dat van twee gezinsleden betalen.

In 2004 zag Victor Ochen af van zijn universitaire studies en ging werken voor de Straight Forward Stichting. Deze organisatie sensibiliseert jongeren die in de kampen voor inheemse vluchtelingen verblijven in Noord- Oeganda via de radio over seksualiteit en voortplanting. Dit werk opende zijn ogen. Een specifiek incident is hierin bepalend geweest.

Ochen ontmoette een oude vrouw met een kind in het ziekenhuis van Kitgum. De moeder van het kind was vermoord tijdens een aanval. Het kind had een schotwonde in een arm die heel duidelijk geïnfecteerd was. Maar ze werden niet geholpen omdat ze de kost van 2500 Oegandese shillings voor een scan niet konden betalen (2500 Oegandese shillings staat voor 65 eurocent). Een geëmotioneerde Ochen haastte zich door het werk van een week op één dag en ging terug naar het ziekenhuis om zich te ontfermen over het kind en de oude vrouw. De vrouw weende toen hij na een kleine week vertrok. Het kind was veel beter maar Ochen realiseerde dat hij veel meer kon doen dat dat ene kind te helpen...

In 2005 startte hij AYINET – African Youth Initiative Network. De organisatie wilde van bij de start de slachtoffers van het conflict centraal stellen in haar werking. AYINET wil actief zijn op verschillende vlakken: medische hulp en psychosociale revalidatie van oorlogsslachtoffers, het ontwikkelen van leiderschapscapaciteiten bij jongeren en seksuele voorlichting.

1) Medische hulp en psychosociale revalidatie van oorlogsslachtoffers

Achtergrond

Slachtoffers van de LRA oorlog lijden nog steeds aan een scala van problemen zoals verminking, de gevolgen van seksueel misbruik, fysieke misvormingen door marteling, brandwonden, en de impact van lichaamsvreemde voorwerpen zoals kogels en bomscherven.
De bedoeling van dit programma is om overlevenden te helpen met reconstructieve of algemene chirurgie en hen ook psychosociale ondersteuning te bieden.

Mobilisatie

AYINET en medische hulpverleners bezoeken slachtoffers en voeren enkele medische testen uit. Na de evaluaties van deze tests worden de profielen van de patiënten doorgestuurd naar mogelijk behandelende artsen voor verder onderzoek en evaluatie.

Evaluaties en chirurgie

Bij goedkeuring van hun dossier worden de patiënten naar een aangewezen medisch centrum gestuurd. Daar krijgen ze psychosociale ondersteuning en de medische ingrepen die ze nodig hebben. Gedurende het hele proces verzorgt AYINET alle basisvoorwaarden zoals voeding, onderkomen, medische rekeningen, transport, post-operatie, follow-up en adviesdiensten. Daarnaast wordt ook begeleiding geboden aan de familieleden en gemeenschap waar ze lid van zijn.

Verdere opvolging

AYINET begeleidt de patiënten tijdens de volledige herstelperiode. Dit werkt ook wervend bij de families en de lokale gemeenschap om de slachtoffers van geweld te steunen.

2) Het ontwikkelen van leiderschapskwaliteiten bij jongeren

Oeganda wordt momenteel geconfronteerd met een enorme uitdaging, namelijk haar jeugdige bevolking. Oeganda is het land met de jongste bevolking in de wereld. Het land kent helaas ook de hoogste jeugdwerkloosheid in Sub-Sahara Afrika en de jeugd maakt er meer dan 70 % uit van de gevangenispopulatie. Veel jongeren die zijn opgegroeid tussen 1980-2008 zagen hun leven sterk beïnvloed worden door de oorlog. Ze werden gedwongen om hun onderwijskansen, de mogelijkheden om in hun levensonderhoud te voorzien en het bereiken van hun verwachtingen en doelen ‘on hold’ te zetten of te laten varen.
Veel jongeren vooral in de door conflicten getroffen regio’s van Noord-Oeganda zijn dus momenteel ontworteld, werkloos, vervreemd, onverdraagzaam en hebben weinig kansen voor positieve ontplooiing. Zij vormen een kant en klare groep van rekruten voor gewelddadige groeperingen. Het is dus uiterst belangrijk om deze jongeren te onderwijzen over en te sensibiliseren voor een cultuur van vrede en verdraagzaamheid. Maar ook om ze te informeren over de mensenrechten in Oeganda, om hen te betrekken bij de komende planning en processen van een wijzigend justitieel apparaat, ... Zo wil AYINET meehelpen om het aantal jongeren dat betrokken is bij criminele activiteiten te verlagen. Zo wil AYINET de jeugd wapenen tegen geweld en armoede.
AYINET streeft naar een verantwoord en krachtig leiderschap bij de jeugd om een cultuur van vrede, verdraagzaamheid en mensenrechten in het noorden van Oeganda te bouwen, en bij te dragen aan een daling van jeugdcriminaliteit. Het programma bestaat uit innovatieve en haalbare acties voor de ontwikkeling van, door en voor de jeugd, dit alles in een algemene benadering van onderwerpen die jongeren aanbelangen.

Achtergrond:

Oeganda worstelt vandaag met tal van sociale, economische en politieke zaken. De energieke en positief ingestelde jeugd van Oeganda is van onschatbare waarden om deze uitdagingen aan te gaan. Toch moet eerst de negatieve houding ten aanzien van politieke en etnische stereotypen weggewerkt worden vooraleer het mogelijk is om vooruitgang te boeken en verandering te bewerkstelligen.

Doelstelling:

De jeugd van Oeganda vaardigheden aanleren en middelen ter beschikking stellen die essentieel zijn voor de sociale, economische en politieke ontwikkeling van het land. AYINET leert jongeren leiderschapscapaciteiten aan en bouwt aan een sterk en divers jeugdnetwerk.

Zo staan opleiding en netwerking centraal binnen deze twee peiler van de werking

Opleiding

AYINET ontwikkelt en coördineert trainingen voor jongeren die interesse tonen. Na de negatieve stereotypen en beeldvorming te hebben behandeld zijn de jongeren beter in staat om daadwerkelijk samen te werken. De rest van de training bestaat erin de jongeren zakelijke vaardigheden aan te leren zoals het gebruik van microkredieten. Het verstrekken van zaden, landbouwwerktuigen, en gevogelte aan de jeugd werkt agrarische vooruitgang in de hand. In ruil voor deze steun helpen de jongeren bij het installeren van een waterput met proper water in het dorp en de aanleg van een weg naar de school.

Netwerking

AYINET brengt groepen jongeren met dezelfde interesses en doelen samen en biedt hen gelijklopende programma’s aan. De jongeren nemen ook deel aan sociale activiteiten zoals dans, drama, zang, kunst en sportieve activiteiten met het oog op het versterken van persoonlijke banden . AYINET ondersteunt uitzonderlijke talenten.

3) Sensibilisering rond seksualiteit

Achtergrond:

Hoewel er een enorme daling van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's), HIV en AIDS in Oeganda merkbaar was in de jaren 1990,  vormen de besmettingen nog steeds een probleem. In 2010 leefden er naar schatting 1,2 miljoen mensen in Oeganda met hiv, waarvan 150.000 kinderen. Daarenboven lijden veel vrouwen aan fistels als gevolg van complicaties bij de bevalling of als gevolg van seksueel misbruik.

Doelstelling:

AYINET wil jongeren sensibiliseren teneinde problemen op het vlak van seksualiteit te voorkomen. Daarnaast streeft AYINET er ook naar om mensen met dit soort aandoeningen zo goed mogelijk te behandelen.

werking

Peer educatie (jongeren uit de doelgroep worden getraind om met leeftijdsgenoten in gesprek te gaan over een bepaald onderwerp – peer educatie wordt in derdewereldlanden vaak gebruikt in de gezondheidszorg) wordt georganiseerd voor jongeren, kinderen, wezen en jonge moeders. AYINET beseft dat het opvoeden van kinderen en jongeren nodig is voor het verminderen van het risico op seksueel overdraagbare ziektes. Daarnaast verschaft AYINET toegang tot HIV / Aidszorg en behandelingen voor degenen die het nodig hebben. Een ander aandachtpunt is gender gerelateerd geweld. Tijdens gesprekken in dorpen en kleine gemeenschappen kaart AYINET de gevolgen en de impact van HIV/aids aan vanuit verschillende perspectieven: economisch, gezondheid, cultuur, veiligheid,

Victor Ochen en AYINET nemen dus duidelijk het voortouw in het opzetten van initiatieven met het oog op het voorkomen van geweld, helend te werken voor het verleden en teneinde te kunnen uitkijken naar een hoopvolle toekomst. AYINET wil bakens verzetten op het vlak van duurzame vrede en verzoening niet alleen in Oeganda, maar als rolmodel voor het Afrikaanse continent en andere landen die gebukt gaan onder gewapende conflicten. De grote passie van Victor Ochen is het bijstaan van slachtoffers en jongeren.

Sinds haar oprichting in 2005 heeft AYINET de focus van haar werking bij de slachtoffers gelegd door programma’s uit te werken die de bevolking in deze postconflict situatie ten goede moeten komen. Bijzondere aandacht gaat naar de psychologische bijstand, medische hulp en operaties. Inmiddels heeft AYINET door hersteloperaties zo’n 7000 mensen geholpen (verminkte lichaamsdelen worden hersteld, kogels of granaatscherven worden verwijderd,...). AYINET maakt werk van leiderschap op het vlak van vrede, verdraagzaamheid, verzoening en vooruitgang.

Het werk dat Ochen sedert 2005 verricht heeft hem vanuit zijn door oorlog verwoeste regio tot op de hoogste echelons in de wereld gebracht (bijvoorbeeld tot bij de Verenigde Naties).

Tot slot: Internationale erkenning

Zo organiseerde Ochen in 2010 met AYINET, naar aanleiding van de toekomst van het Internationaal Strafhof in Kampala (hoofdstad van Oeganda), een voetbalwedstrijd om wereldwijd aandacht te vragen voor slachtoffers van oorlog.

Naast slachtoffers van oorlogsgeweld trokken ook Secretaris-Generaal Ban Ki Moon van de VN en President Museveni de voetbalschoenen aan. De wedstrijd die in het Mandela stadion werd gespeeld, werd bijgewoond door duizenden oorlogsslachtoffers.

In 2011 Ochen ontving Ochen de prestigieuze “African Young Leaders Award” en in 2015 werd hij voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Vrede. Ochen werd door de VN aangeduid als ambassadeur voor de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen – specifiek voor doelstelling 16 – over de toegang tot justitie voor iedereen en de uitbouw van vreedzame en inclusieve samenlevingen.

Eerder dit jaar opende Ochen de humanitaire Top van de VN in Istanboel.

http://webtv.un.org/meetings-events/watch/victor-ochen-opening-of-the-world-humanitarian-summit-23-24-may-2016-istanbul-turkey/4907142864001#full-text

andere interessante links 

https://www.hrw.org/world-report/2016/country-chapters/uganda  

http://www.globalteacherprize.org/victor-ochen-the-ugandan-who-just-became-a-un-ambassador